De Kamer van Koophandel maakte onlangs bekend dat het aantal bedrijven in Nederland het vorige jaar is gegroeid. Het grootste deel van deze groei komt tot stand door het stijgende aantal ZZP’ers. De KvK meldde dat er in ongeveer 168.000 mensen gestart zijn met een eenmanszaak, maar dit cijfer geeft niet het volledige beeld. Er zijn ook een aantal ondernemers die freelancer zijn zonder ingeschreven te staan bij de KvK. Over het aantal mensen die gebruik maken van deze optie zijn géén cijfers bekend.     

Inschrijving bij de Kamer van Koophandel is niet verplicht

Het is niet direct wettelijk verplicht om je als ondernemer in te schrijven bij de Kamer van Koophandel. Dit hangt af om je door de Belastingdienst en de KvK wordt gezien als ondernemer. De belangrijkste criteria hiervoor zijn:

• Je moet deelnemen aan het economisch verkeer. Hiermee loop je een ondernemersrisico en ben je aansprakelijk voor de schulden en verplichtingen van je onderneming. 
• Je beoogt een winst en een continuïteit voor je onderneming. 
• Er is sprake van een duurzame combinatie van kapitaal en arbeid.
• Je bedrijfsomvang is voldoende. De norm hierbij is een omzet van € 10.000 per jaar en minimale bedrijfsinzet van 15 uur per week. 

Als je niet aan alle criteria voor een inschrijving voldoet, kun je wel ZZP’er zijn maar hoef je je niet in te schrijven bij de Kamer van Koophandel. Als je je inkomsten die je met je eigen inkomsten hebt verdiend netjes aan de Belastingdienst opgeeft als inkomsten uit overige werkzaamheden, dan heeft het niet inschrijven bij de Kamer van Koophandel géén nadelige gevolgen voor je. De Belastingdienst zal je dan zeker geen strobreed in de weg leggen omdat je dan zelfs méér belasting betaalt. Je loopt immers de ondernemersvoordelen mis die je wel gehad zou hebben als je ingeschreven stond (en voldoet aan het urencriterium van 1225 uur). 

Let op dat je je werkzaamheden niet te snel beoordeeld als “bijverdiensten”. Als de Belastingdienst hier een andere mening over heeft en je toch aanmerkt als ondernemer, zul je achteraf alsnog verplicht worden gesteld om de BTW af te dragen over de inkomsten uit eigen werkzaamheden.

Freelancer zijn zonder KVK

Naast de bovenstaande mogelijkheden zijn er meerdere organisaties die constructies aanbieden om freelancer te kunnen zijn zonder KVK inschrijving. Deze bedrijven dienen als tussenpersoon tussen de ondernemer en de opdrachtgever. Je komt dan als ZZP’er op de loonlijst van deze organisatie. Deze constructie wordt ook wel payrolling genoemd. 

Het payrollbedrijf neemt de administratie en de facturering van je over. De ZZP’er heeft wel de volledige vrijheid als ondernemer maar kan ook nog profiteren van de sociale zekerheden. Hierbij kan gedacht worden aan verzekeringen voor de WW, ZW, en WIA. 

Aan het gebruik van deze diensten hangt natuurlijk wél een prijskaartje vast dat een druk legt op de winst. Daarnaast zal deze overeenkomst een grijs gebied creëren tussen loondienst en zelfstandig ondernemerschap. Dit is een keuze die iedere freelancer voor zichzelf zal moeten maken. Veel ondernemers zien hier niets in omdat ze een bewuste keuze maken voor 100% zelfstandigheid. Zij sluiten zich het liefst aan bij die 168.000 mensen die deze stap hebben gezet. 

Als je gaat starten als ZZP’er stel je voor jezelf een bedrijfsplan op. Een van de eerste zaken die hierbij aan bod komt, is de keuze voor de ondernemingsvorm. Bekende keuzes hierin zijn de BV, NV of een eenmanszaak. De meeste ZZP’ers kiezen voor deze laatste vorm. In dit artikel beschrijven we de kenmerken van een eenmanszaak. 

Als startende ondernemer zullen je ideeën of ambities de basis zijn voor het bedenken en schrijven van een ondernemingsplan. Na het schrijven van dit plan krijg je een beeld in welke ondernemingsvorm je bedrijf gaat gieten. De keuze hiervoor heeft voornamelijk betrekking op de aansprakelijkheid voor als het mis mocht gaan. Hoewel je hier liever niet aan denkt en er ook niet vanuit gaat dat deze situatie aan de orde komt, is het wel van belang dat je hier even goed over nadenkt. Hiermee kan je veel problemen voorkomen. 

Wat is een eenmanszaak?

De naam geeft het al aan, een eenmanszaak is een onderneming waarvan één persoon de eigenaar is en alle verantwoordelijkheden draagt. Hierdoor wordt deze ondernemingsvorm niet gezien als een rechtspersoonlijkheid maar als economische activiteit van een natuurlijk persoon. Dat dit in een bedrijfsvorm is, heeft geen invloed op de invulling van de aansprakelijkheid. 

Het grote nadeel van een eenmanszaak wordt hiermee ook direct duidelijk: je bent met je volledige vermogen (dus inclusief je privé vermogen zoals je inboedel en een eventuele koophuis) aansprakelijk voor de eventuele schulden die je maakt. Als je het risico op persoonlijke aansprakelijkheid niet wilt lopen kun je beter kiezen voor een besloten vennootschap (BV). 

Je hebt als ZZP’er vaak veel meer belastingvoordeel als je kiest voor een eenmanszaak, dan wanneer je kiest voor een BV of NV. Als eigenaar van de eenmanszaak ben je vanzelfsprekend belastingplichtig en moet je belasting over je inkomen (winst) en omzet (BTW) afdragen. Daarnaast zijn er een aantal regelingen waar een eenmanszaak in aanmerking voor kan komen om gebruik van te maken zoals de zelfstandigenaftrek, startersaftrek, MKB winstvrijstelling, investeringsaftrek, meewerkaftrek, fiscale oudedagsreserve en diverse andere aftrekposten.

Veel ZZP’ers kiezen dan ook om te starten met deze ondernemingsvorm om deze later om te gieten naar een andere keuze. 

Oprichting van een eenmanszaak

Een eenmanszaak kun je eenvoudig oprichten. Slechts een bezoek aan de Kamer van Koophandel volstaat voor een inschrijving. Na het invullen van de benodigde formulieren, het tonen van je legitimatie en het betalen van het verschuldigde bedrag hiervoor heb je een bedrijf op je naam staan. De KvK geeft de inschrijving door aan de Belastingdienst. De fiscus zal verder beoordelen of je aan de criteria voldoet om als ondernemer aangemerkt te worden en hierdoor in aanmerking kan komen voor de belastingtechnische voordelen hiervan.

Personeel aannemen

Zoals aangegeven is de naam “eenmanszaak” een toepasselijke benaming voor deze ondernemingsvorm. Aan de andere kant kan deze naam wat verwarring opwekken. Het is namelijk niet een vastgesteld feit dat er in de eenmanszaak slechts één persoon hoeft te werken. Hier bestaan wel eens misverstanden over. De eigenaar van de eenmanszaak is vrij om personeel in dienst te hebben. Op dat moment wordt deze persoon dus werkgever en is er de verplichting om loonheffingen over het salaris van de medewerkers af te dragen. Daarnaast ontstaat er een extra administratieplicht (het bijhouden van persoonsgegevens en urenregistratie).